अनुदिनी

वाचायच्या छंदाचा, छापील "म्यॅटर" हा एक भाग झाला. पण हा छंद पुरवण्यासाठी इतरही अक्षर वाङमय उपलब्ध असते. माझ्या वाचनवेडाचा एक मोठा भाग पाट्या वाचणे हा आहे. अगदी अक्षरओळख झाल्यापासुन,वाहनात बसले की मिळेल त्या खिडकीला नाक लावुन वेगाने मागे पडणा-या पाट्या वाचणे हा एक लाडका उद्योग आहे. आणि आजवर तो अव्याहत चालु आहे. बरं पाट्या वाचायच्या कश्या? तर काही लोक ’सकाळ’ पेपर वाचतात की नाही, पहिल्या पानाच्या वरच्या डाव्या कोप-यातल्या आजच्या दुर्वांकुर (ही पुण्यातली जगप्रसिद्ध मराठी थाळी प्लेस (खानावळ म्हणायचे नाही!) ) च्या थाळी मेनुतील सिताफळ रबडी पासुन ते पार शेवटच्या पानावरच्या ... मुद्रणालयात छापुन प्रसिद्ध झाले पर्यंत. तशी प्रत्येक पाटी वरच्या श्री वगैरे देवनागरी किंवा कधी गुरुमुखीत लिहिलेल्या शुभंकरापासुन ते उजव्या कोप-यातल्या प्रोप्रा. भिका ढेकणे पर्यंत. ह्या आधारे दुकानदारांची आवडती दैवते आणि रंगा-यांचे शुद्धलेखन यावर प्रंबंध लिहायचे आमच्या मनात घाटत आहे. मुख्य चुका असतात त्या अनुस्वाराच्या आणि रफाराच्या. अंम्बाई आशीवार्द ह्या तर फारच कॉमन. आणि त्या मी चालता चालता उच्चारुन बघते आणि

नुक्ताच Kate and Leopold पाहिला. त्यातला Leo हा १८७६ मधुन एकविसाव्या शतकात आलेला Duke of Albany असतो. वर्तमानातली धावपळ बघुन तो म्हणतो, " Where I come from, Dinner is the result of reflection and study! Ah yes, you mock me. But perhaps one day when you've awoken from a pleasant slumber to the scent of a warm brioche smothered in marmalade and fresh creamery butter, you'll understand that life is not solely composed of tasks, but tastes." ते बघताना मनात विचार आला, खरंच का आपण केवळ उपयुक्ततेकडेच लक्ष देतो? पेशाचा धंदा करतो, सणांचा, उत्सवाचे कर्मकांड करतो. रोजच्या जगण्याची मुषकधाव (Rat Race). मग या सगळ्यातुन जीवनाचा सोह्ळा केंव्हा होतो? मनातुन हुंकार आला ... सकाळी चालायला जाताना झाडांची झालर असलेला रस्ता निवडतो. आता पुष्प ऋतु सुरु झाला आहे. अनामिक फुलगेंदाचा, वैरागी प्राजक्ताचा, उत्फुल्ल जाईजुईचा वास छाती भरुन घेतो तेंव्हा ... पाउस धो धो कोसळु लागतो. आपण चार सवंगडी जमा करतो. दूर आपल्या निर्मनुष्य द-याडोंगराकडे कुच करतो. धबाबा आदळणा-या तोयाने हरखतो. डोंगराला येंघुन, शेवा

उचलली जीभ की लावली टाळ्याला या थाटात सतत भडक मते मांडणा-या सर्वांस ठणकावुन ... माझेच मत १. बुटक्या माणसांनी रूंद टाय घालु नयेत, ते सोंडेसारखे त्यांच्या तोंदावर रुळतात २. सफारी हा अतिशय अजागळ वस्त्रप्रकार असुन त्याची तुलना फक्त रिना रॉयच्या भडक पॅडलपुशर्सशी करता येते. ३.विढेरपोट्या (वेशेषेण ढेरपोटे इति) माणसांसाठी इन शर्ट शिवणा-या शिंप्याना इंजिनिअरींगची डिग्री द्यावी. ४. पॅंट नेसल्यावर ( हो माहित आहे मला, की घालणे हे क्रियापद जास्त प्रचलित आहे पण माझे मत, माझे क्रियापद!) पायात सॅंडल आणि पैंजण घालायला कायद्याने बंदी करावी

मनुके, Dearest, आजीच्या बागेत काल अनगढ मोहर दरवळत होता कुठला? विचारलं, तर ती हसली खुदकन आकाशात ठळक होत जाणारी चांदणी पाहताना ती सांगत असते तुझ्या चंद्रकला कसा सायसाखर होतो तिचा आवाज मी, तुम्हा दोघींमध्ये हेलकावणारी तृप्त 'संध्या' तुझी आई, माझी बहीण, तुझ्यासाठी दारी लावते आंब्याचं झाड मावशी म्हणुन मी मात्र, करणार तुझे लबाड लाड बघता बघता मोठी होशील बयो! माझ्या खांद्यावर कोपर ठेउन उभी राहशील! मान उंच करुन बघताना तुझ्याकडे, मनातल्या मनात म्हणीन मी, आत्ता कुठे जरा जरा मला उमजु लागलाय मोहर ... दरवळ ... अनगढ

मुशाफिरी ही जितकी मुक्कामांची असते ना तेवढीच किंवा त्याच्यापेक्षा जास्त तिथे पोहचायला घेतलेल्या रस्त्यांची गोष्ट असते. काही रस्ते तर इतके मोहक असतात की ते स्वत:च मुक्काम असतात. पुणे कोल्हापुर रस्त्यावर एकदा कात्रज शिरवळची गडबड मागे टाकली, की एक 'राजस रस्ता' सुरु होतो. खंबाटकीचा घाट ओलांडला की रस्ता एखादया राखाडी सॅटीनच्या रिबीनसारखा समोर उलगडत जातो. वाई महाबळेश्वरच्या पर्वतरांगा थोडाकाळ डावीकडे सोबत करतात. मग रस्त्याच्या दोन्ही बाजुस नजर पोचते तोवर शेतं. नोव्हेंबर डिसेंबरचे दिवस असावेत. शेतातला ऊस तु-याला आलेला. मध्येच एकीकडे तु-यांचा समुद्र डुलतोय. एकीकडे तोडणी झालेला एखादा काळाभोर पट्टा. सर्व आसमंतावर धुक्याची झिरझिरीत ओढणी. मावळतीची तिरपी उन्हं आणि काना-मनाला हुरहुर लावणारी एखादी सायंधुन. बस ये सफर तो खुद जिंदगी बन जाती है. तसा तो रुद्र्गंभीर वरंध. भोरनंतरची पठारसपाटी पार करुन तुम्ही वरंधपाशी पोचता. खिंडीपाशी थांबुन खाली डोकावुन पाहणे "मश्ट". मनात हमखास क्लिंट इस्टवुड, काउबॉय हॅट आणि एखाद्या वेस्टर्नची धुन. पत्थरदिल सह्याद्री आपल्या सामर्थ्यात मग्न, आपली दृष्टी विस

आज कामावरुन परत येत होते. सिग्नलपाशी थांबले होते. तर समोरच्या रिक्शाच्या पाठीमागे लिहिलेली जाहिरात वाचली - "धबधबे विकत व भाड्याने मिळतील!!" माझ्या डोक्यात संवादांची एक बाजु लिहुन तयार ... "मी तळेकर बोलतोय, नायगराचे किती पडतील हो? नाही म्हणजे तुम्ही पाण्याच्या हिशोबाने तो भाड्याने देणार का रूंदीच्या? एक्सॅक्ट डायमेन्शन्स काय आहेत हो नायगराचे? काय म्हणता कॅनेडियन नायगाराचे वेगळे पैसे? ही म्हणजे शुद्ध लूट चालवलीय तुम्ही!" "अहो धबधबे - एक गिरसप्पा पाठवुन द्या आज सांजच्याला. आं देउ की पैसे ते काय कुठे वाहुन चाललेत होय? काय चार्ज लावताय? काय मे महिन्यात एवढे? त्या गिरसप्याला पाणी तरी असतं का मे महिन्यात? पंचासुद्धा भिजत नाही हो! काय म्हणता? भिजतो? काय चावटपणा आहे हा? तुम्हाला धबधबे विकायचेत की नाहीत? बर जाउ द्या! तुमचं पण राहिलं आमचं पण! बरोबर भिलार फुकट देउन टाका!" "अहो धबधबे, म्हणजे मला असं विचारायचं होतं, अहो किती जोरात बोलताय? काय म्हणता? फार आवाज आहे धबधब्यांचा? अस्सं. तर काय हो, पॅकेज ऑफर म्हणुन काश्मीर धबधब्याबरोबर मंदाकिनी पण देता का तुम्ही?" म

कल्पना करा की तुम्ही बाजाराच्या रस्त्याने चालला अहात. समोरुन साठीच्या, सावळ्या वर्णाच्या, सुरकुतल्या कातडीच्या, कमरेत थोड्या वाकलेल्या, हिरवी नऊवारी नेसलेल्या, गळ्यात पोत, कानाच्या ओघळलेल्या भोकात बुगड्या, हातात चार काचेच्या बांगड्या घातलेल्या आजी तुमच्या समोरुन आल्या आणि तुम्हाला म्हणाल्या, "Could you please direct me to the post office nearby?" in Oxford English, एकदम तुम्ही कसे दचकाल की नाही? आपण सगळे सतत, नकळत, आपल्या आजुबाजुच्या व्यक्ती, वस्तु, घटना यांच्याबाबतीत आडाखे बांधत असतो. कच्चे आडाखे पक्के करत असतो. ९९% ते आडाखे अगदी बरोबर निघतात आणि जेंव्हा नाही निघत तेंव्हा त्या प्रसंगांचे किस्से बनतात. प्राणिमात्रांच्याबाबत आडाखे बांधायला सर्वात मदतीची ठरते ती त्यांची देहबोली. अहो प्राणीमात्र म्हणजे द्विपाद, चतुष्पाद सगळे बरका! खरं सांगा तुम्ही, समोरुन येणा-या कुत्र्याला बघुन, हा कुत्रा निरुपद्रवी आहे का आपल्याला रस्ता ओलांडायला हवा, ह्याचा अंदाज एका कटाक्षात त्याची चाल, शेपूट आणि दात बघुन घेउ शकता की नाही? (इथे जर तुम्ही नाही म्हणाला असाल तर तुम्हाला भारतात वास्तव्याचे भ